Pytanie o formę zawarcia umowy na wykonanie usługi.

[BlackRoger]

Nastepujący przykład:
Otrzymałem w firmie wzór umowy o świadczenie usług (foto oraz innych reklamowych) drogą faksową gdzie na jednej stronie zawarte są punkty regulujące główne postanowienia umowy oraz napisano drobnym druczkiem iż integralną częścią umowy jest załącznik szczegółowo regulujący zobowiązania obu stron. Nasza firma jest zleceniodawcą a firma z którą rozmawiamy wykonawcą. Faks podpisujemy, pieczętujemy i odsyłamy również drogą faksową (tą jedną stronę). Do dnia dzisiejszego nie otrzymaliśmy żadną drogą pełnej treści umowy i wysyłamy pismo w którym oświadczamy iż w nie doszło do jej zawarcia z prawnego punktu widzenia. W międzyczasie otrzymujemy wstępny projekt usługi drogą mailową którego nie akceptujemy oraz piszemy iż umowa nie została do dzisiaj zawarta. Firma odsyła pismo w którym nie ustosunkowała się do wszystkich punktów z naszego pisma, w szczególności do zarzutu iż nie otrzymaliśmy oryginału oraz pełnej treści umowy wraz z załącznikami. Wysyłamy ponowne pismo z prośbą o odpowiedź na pozostałe zarzuty i echo.
Mija parę miesięcy...
Wychodzi wydawnictwo w którym umieszczono dane naszej firmy wraz z niezatwierdzonym projektem oraz zaczynaja przychodzić wezwania do zapłaty, gróźby sprzedaży wierzytelności do europejskiej giełdy wierzytelności itp. Wysyłamy pismo pocztą oraz faksem, wykonujemy kilka telefonów i echo - zero informacji, nikt nic nie wie, żadnej odpowiedzi. Oni jedynie uparcie twierdzą że doszło do zawarcia umowy, my że nie.
I teraz pytanie:
Czy powyższa forma zawierania umów jest akceptowalna w świetle przepisów kodeksu cywilnego? Wyłącznie drogą faksową i do tego bez wysłania załączników stanowiących integralną część umowy?

[jacek.gold]

wystawili fakturę?

[BlackRoger]

wystawili fakturę?
Tak wystawili i przesłali drogą pocztową (zwykłym listem).

[jacek.gold]

no to teoretycznie nie ma faktury nie ma umowy nie ma płatności
wyślijcie im poleconym listem fakturę za usługi jakieśtam na kwotę 3x tyle co chcą i jak spłynie od nich kasa to zapłacicie.
Jak nie zapłacą to zawiadomcie właściwy im urząd skarbowy że zalegają i czy nie można by coś z tym zrobić :)

[BlackRoger]

no to teoretycznie nie ma faktury nie ma umowy nie ma płatności
wyślijcie im poleconym listem fakturę za usługi jakieśtam na kwotę 3x tyle co chcą i jak spłynie od nich kasa to zapłacicie.
Jak nie zapłacą to zawiadomcie właściwy im urząd skarbowy że zalegają i czy nie można by coś z tym zrobić :)
No dobre to jest :) ale musimy zrobić jakieś kroki prawne w celu zamknięcia sprawy. Czyli według Ciebie taka forma zawarcia umowy jest nieważna? Tylko i wyłącznie ważne są oryginały dokumentów (kompletne) przekazanie fizycznie, żadne kopie, faksy, maile itp? Kwestię podpisów elektronicznych może pomińmy.

[jacek.gold]

tekst umowy wstępnej którą podpisaliście to niestety niewiadoma więc trudno się jednoznacznie ustosunkować ale jeżeli nie mają oryginału podpisu a wy jako firma monitowaliście o uzupełnienie formalnych wymogów to nie ma podstaw sądzić że umowa jako taka została zawarta. Można by stwierdzić że zawarto wstępne porozumienie co jednak podejrzewam nie jest zobowiązujące w świetle prawa. Następną kwestią jest wysokość kwoty która jest roszczeniem. Proponuję wydać parę złotych na poradę prawną jeżeli kwota jest spora.

[pawel]

Koniecznie idź do prawnika. Co z tego, że możemy tu wywnioskować, że tamta firma działa bezprawnie, skoro i tak może narobić Ci problemów jak się uprze. Mało to ludzi niewinnych w świetle prawa zostało zrobionych w konia przez firmy lub urzędy?

[BlackRoger]

Kwota to około 6tys zł netto więc spora. W przyszłym tygodniu wybiorę się do radcy prawnego i zobaczymy...

[BlackRoger]

Rozmawiałem dzisiaj z prawnikiem i okazuje się że taka forma zawarcia umowy jest wiążąca dla stron, podobnie jak umowa ustna - w przypadku tej drugiej prawo przewiduje oczywiście udowodnienie faktu jej zaistnienia. Więc kiszka dla nas od tej strony ale jest światełko w innym tunelu.

[walery]

taka forma umowy jest niewazna i nie wiąząca.zgoda, nawet umowa ustna jest wiąząca, ale tylko wówczas jesli mozliwe do udowodnienia jest to ze zostala zawarta :)
w jaki sposob strona zamierza w sadzie udowadniac zawarcie takiej umowy?
co innego gdyby był podpis elektroniczny.
a tak. oni maja swoje "dowody" wy macie swoje.
jestescie w stanie udowodnic ze umowa nie została zawarta. nic prostszego.
oni w tym momencie musieliby zaczac fałszowac dokumenty, a to juz jest innej kategorii bajka

[walery]

aha. faks,mail nie jest dowodem w sprawie.

[BlackRoger]

jestescie w stanie udowodnic ze umowa nie została zawarta.

Raczej jest tak że to oni muszą udowodnić że została zawarta

[BlackRoger]

aha. faks,mail nie jest dowodem w sprawie.
Jesteś pewien?

[eldritch]

pkt 1 - doradzam konsultację z radcą lub adwokatem
pkt 2 - kilku rzeczy opisanych w postcie 1 nie rozumiem, ale mimo to:

oświadczenie woli może być złożone zgodnie z art. 60 kc także w formie elektronicznej. Nie chodzi tu bynajmniej tylko o pismo z podpisem elektronicznym, ale także o inne formy, jak np. faks, e-mail, kliknięcie formularza na www ( w ten sposób codziennie zawieramy umowy kupna sprzedaży w sklepach internetowych - składamy oświadczenie woli którym akceptujemy konkretną ofertę sklepu int.).
skoro umowa została podpisana i wysłana faksem - to imho - zwłaszcza, że można przyjąć, iż w stosunkach gospodarczych takie zawieranie omów może mieć miejsce - umowa - została zawarta.

kwestia braku załącznika jest imho kwestią wtórną (załącznik nie musi być podpisany).

Ponadto - jak to możliwe, że ktoś coś zrobił - jak nie wiedział co? - domyślam się, że to co miało być w załączniku zostało szczegółowo omówione, bo inaczej skąd zleceniobiorca/świadczący usługę (do umowy oświadczenie usług stosuje się przepisy o zleceniu), wiedział co ma zrobić. Te uzgodnienia musiały zostać poczynione - chociażby w formie ustnej. Umowa o świadczenie usług nie musi być zawarta w formie pisemnej.

W przedmiotowej sprawie można przyjąć, że została zawarta co najmniej ustna umowa o świadczenie usług - a oświadczenie woli zostało złożone w formie elektronicznej - (faks potwierdzający zawarcie umowy).

Kwestia braku akceptacji projektu - może być rozpatrywana w oparciu o przepisy o nienależytym wykonaniu zobowiązania (art. 471 i nast. kc).

Chociażby z wyżej wymienionych względów - faks i e-mail - może być dowodem w sprawie
faks jest czymś w rodzaju kserokopii dokumentu
co do e-maila - to może zachodzić potrzeba sporządzenia opinii przez biegłego informatyka - jeżeli druga strona kwestionuje, że taki e-mail wysłała lub że treść jego jest nie taka jak oryginału.

Dla niedowiarków:
żeby wszystko było jasne - istnieje problem czy kopia wydrukowana przez fax jest dokumentem prywatnym w rozumieniu art 245 kpc czy nie (albowiem taki dokument powinien być podpisany, a podpis teoretycznie nie kserowany - a więc pismo powinno być uwierzytelnione kolejnym podpisem - pomijając rozważania na ten temat stwierdzić należy, że np. niepodpisany (własnoręcznie) e-mail - jest dowodem przeprowadzanym na podstawie art. 309 kpc.
A jako ciekawostkę: obowiązująca Polskę konwencja z 1980 r. o umowach międzynarodowych sprzedaży towarów - przyjmuje w art. 13, że forma pisemna obejmuje również przekaz telegramem lub telefaksem!

[BlackRoger]

pkt 1 - doradzam konsultację z radcą lub adwokatem
pkt 2 - kilku rzeczy opisanych w postcie 1 nie rozumiem, ale mimo to:

oświadczenie woli może być złożone zgodnie z art. 60 kc także w formie elektronicznej. Nie chodzi tu bynajmniej tylko o pismo z podpisem elektronicznym, ale także o inne formy, jak np. faks, e-mail, kliknięcie formularza na www.
skoro umowa została podpisana i wysłana faksem - to imho - zwłaszcza, że można przyjąć, iż w stosunkach gospodarczych takie zawieranie umow może mieć miejsce - umowa - została zawarta.

kwestia braku załącznika jest imho kwestią wtórną (załącznik nie musi być podpisany).

Ponadto - jak to możliwe, że ktoś coś zrobił - jak nie wiedział co? - domyślam się, że to co miało być w załączniku zostało szczegółowo omówione, bo inaczej skąd zleceniobiorca/świadczący usługę (do umowy oświadczenie usług stosuje się przepisy o zleceniu), wiedział co ma zrobić. Te uzgodnienia musiały zostać poczynione - chociażby w formie ustnej. Umowa o świadczenie usług nie musi być zawarta w formie pisemnej.

W przedmiotowej sprawie można przyjąć, że została zawarta co najmniej ustna umowa o świadczenie usług - a oświadczenie woli zostało złożone w formie elektronicznej - (faks potwierdzający zawarcie umowy).

Kwestia braku akceptacji projektu - może być rozpatrywana w oparciu o przepisy o nienależytym wykonaniu zobowiązania (art. 471 i nast. kc).

Chociażby z wyżej wymienionych względów - faks i e-mail - może być dowodem w sprawie
faks jest czymś w rodzaju kserokopii dokumentu
co do e-maila - to może zachodzić potrzeba sporządzenia opinii przez biegłego informatyka - jeżeli druga strona kwestionuje, że taki e-mail wysłała lub że treść jego jest nie taka jak oryginału.

Konsultacja z radcą juz sie odbyła - potwierdził w skrócie to co napisałeś. W chwili obecnej zostało wysłane pismo z prośbą o wyjaśnienie braku załącznika do umowy wysłanej faksem. Trudno powiedzieć czy będzie to podstawą do uznania nieważności umowy. Generalnie sprawę przejęła firma prawnicza która wynajęliśmy i czeka mnie kolejne spotkanie z prawnikiem na którym dowiem się jakie są szanse na wybronienie się z tej sytuacji.