PDA

Zobacz pełną wersję : Fotografowanie przyrody - ptaki na gniezdzie - prawo



TMB
03-12-2009, 12:56
Witam
Zastanawiam mnie jedna rzecz. Zeby fotografowac bociana czarnego czy orlika trzeba miec pozwolenie od konserwatora/ministra srodowiska! Wiadomo, ptaki obiete strefą....

A co z pozostałymi?
Czy fotografowanie sikorki przy gniedzie jest nie legalne? Ktos powie, ze mozna tak robic....A co z zurawiem czy zimorodkiem? Przeciez, te ptaki nie sa obiete strefą, ale....no własnie Czy sikorka bogatka jest tak samo traktowana jak zuraw/zimorodek/dudek/myszołów??

Jedni powiedza, ze sikorki są pospolite, wiec mozna fotografowac je przy gniezdzie, a zuraw to "rzadki" ptak i trzeba dac mu spokój...no ale to samo prawo obowiązuje obydwa ptaki!

Proszę o odpowiedz, sądze, ze nie tylko mnie to ciekawi!

fIlek
03-12-2009, 13:26
Nie wiem jak wyglądają regulacje prawne w tym przypadku. Wiem jednak co nakazuje zdrowy rozsądek i zwyczajna ludzka przyzwoitość.

TMB
03-12-2009, 13:33
Tu sie z toba zgodzę....ale po prostu ludzka ciekawosc musiała spytac:)

wiec jeszcze musze poczekac.

Rycerz
03-12-2009, 14:05
generalnie nie wolno przeszkadzac żadnemu ptakowi w wysiadywaniu i wykarmianiu młodych czy jest to sikorka, czy czapla. Bo pierwsza zasada w fotografii przyrodniczej brzmi: nie szkodzic!!
Zwierzęta są ważniejsza od fotografii!
W wielu poważnych konkursach nawet genialne zdjęcia z gniazdowania sie dyskwalifikuje, chociaz oczywiście istnieją metody fotografowania nie inwazyjne, ale do tego potrzeba wielu lat doswiadczeń i znajomości danego gatunku. Dlatego na forach nie pokazuje sie/nie powinno sie pokazywac takich zdjęc żeby nie zachęcac niedoświadczonych...
Nie rób takich zdjec...

TMB
03-12-2009, 14:07
gdybym chciał to bym tu nie pisał:)

tak sie pytam teoretycznie(pomijajac modraszke z 5m...);/ - modraszka miała gniazdo przy chodniku...

ale taki Tabor robił sowy przy gniezdzie:) no własnie ....Tabor

fIlek
03-12-2009, 14:32
gdybym chciał to bym tu nie pisał:)

tak sie pytam teoretycznie(pomijajac modraszke z 5m...);/ - modraszka miała gniazdo przy chodniku...

ale taki Tabor robił sowy przy gniezdzie:) no własnie ....Tabor

No był również przypadki, że ikony fotografii czy kinematografii przyrodniczej poprzez takie ingerencje w gniazda czyniły ogromne szkody. Z tego co pamiętam Jarek Chyra pisał kiedyś o tym, jak to Puchalski przyczynił się do emigracji ostatniego przedstawiciela w Polsce jakiegoś pierzastego gatunku. Ja myślę, że niepokojenie w gniazdach wszystkich ptaków chronionych może być ścigane.

PTAKI AVES
Nur rdzawoszyi Gavia stellata
Nur czarnoszyi Gavia arctica
Lodowiec Gavia immer
Nur białodzioby Gavia adamsii
Perkozek Tachybaptus ruficollis
Perkoz dwuczuby Podiceps cristatus
Perkoz rdzawoszyi Podiceps griseigena
Perkoz rogaty Podiceps auritus
Zausznik Podiceps nigricollis
Fulmar Fulmarus glacialis
Burzyk żółtodzioby Calonectris diomedea
Burzyk szary Puffinus griseus
Burzyk śródziemnomorski Puffinus yelkouan
Nawałnik burzowy Hydrobates pelagicus
Nawałnik duży Oceanodroma leucorhoa
Głuptak Sula basana
Kormoran Phalacrocorax carbo - ochronie nie podlegają ptaki bytujące na obszarze stawów rybnych, uznanych za obręby hodowlane w rozumieniu ustawy o rybactwie śródlądowym, od dnia 15 sierpnia do odlotu
Kormoran czubaty Phalacracorax aristotelis
Kormoran mały Phalacrocorax pygmeus
Pelikan różowy Pelecanus onocrotalus
Pelikan kędzierzawy Pelecanus crispus
Pelikan mały Pelecanus rufescens
Bąk Botaurus stellaris
Bączek Ixobrychus minutus
Ślepowron Nycticorax nycticorax
Czapla modronosa Ardeola ralloides
Czapla nadobna Egretta garzetta
Czapla biała Egretta alba
Czapla purpurowa Ardea purpurea
Bocian czarny Ciconia nigra
Bocian biały Ciconia ciconia
Ibis kasztanowaty Plegalis falcinellus
Warzęcha Platalea leucorodia
Czerwonak Phoenicopterus ruber
Łabędź niemy Cygnus olor
Łabędź czarnodzioby Cygnus columbianus
Łabędź krzykliwy Cygnus cygnus
Gęś krótkodzioba Anser brachyrhynchus
Gęś mała Anser erythropus
Śnieżyca Anser caerulescens
Bernikla kanadyjska Branta canadensis
Bernikla białolica Branta leucopsis
Bernikla obrożna Branta bernicla
Bernikla rdzawoszyja Branta ruficollis
Kazarka Tadorna ferruginea
Ohar Tadorna tadorna
Świstun Anas penelope
Czuprynka Anas falcata
Krakwa Anas strepera
Cyranka bajkalska Anas formosa
Rożeniec Anas acuta
Cyranka Anas querquedula
Cyranka modroskrzydła Anas discors
Płaskonos Anas clypeata
Kaczka jarzębata Marmaronetta angustirostris
Hełmiatka Netta rufina
Podgorzałka Aythya nyroca
Ogorzałka Aythya marila
Edredon Somateria mollissima
Turkan Somateria spectabilis
Birginiak Polysticta stelleri
Kamieniuszka Histrionicus histrionicus
Lodówka Clangula hyemalis
Markaczka Melanitta nigra
Uhla pstrodzioba Melanitta perspicillata
Uhla Melanitta fusca
Sierpiec Bucephala islandica
Gagoł Bucephala clangula
Bielaczek Megrus albellus
Szlachar Mergus serrator
Nurogęś Mergus merganser
Sterniczka Oxyura leucocephala
Trzmielojad Pernis apivorus
Kaniuk Elanus caeruleus
Kania czarna Milvus migrans
Kania ruda Milvus milvus
Bielik wschodni Haliaeetus leucoryphus
Bielik Haliaeetus albicilla
Ścierwnik Neophron percnopterus
Sęp płowy Gyps fulvus
Sęp kasztanowaty Aegypius monachus
Gadożer Circaetus gallicus
Błotniak stawowy Circus aeruginosus
Blotniak zbożowy Circus cyaneus
Błotniak stepowy Circus macrourus
Błotniak łąkowy Circus pygargus
Jastrząb Accipiter gentilis
Krogulec Accipiter nisus
Krogulec krótkonogi Accipiter brevipes
Myszołów Buteo buteo
Kurhannik Buteo rufinus
Myszołów włochaty Buteo lagopus
Orlik krzykliwy Aquila pomarina
Orlik grubodzioby Aquila clanga
Orzeł stepowy Aquila nipalensis
Orzeł cesarski Aquila heliaca
Orzeł przedni Aquila chrysaetos
Orzełek Hieraaetus pennatus
Rybołów Pandion haliaeetus
Pustułeczka Falco naumanni
Pustułka Falco tinnunculus
Kobczyk Falco vespertinus
Drzemlik Falco columbarius
Kobuz Falco subbuteo
Sokół skalny Falco eleonorae
Raróg Falco cherrug
Białozór Falco rusticolus
Sokół wędrowny Falco peregrinus
Pardwa Lagopus lagopus
Cietrzew Tetrao tetrix
Głuszec Tetrao urogallus
Przepiórka Coturnix coturnix
Wodnik Rallus aquaticus
Kropiatka Porzana porzana
Zielonka Porzana parva
Karliczka Porzana pusilla
Derkacz Crex crex
Kokoszka Gallinula chloropus
Modrzyk Porphyrio porphyrio
Żuraw Grus grus
Żuraw stepowy Antrhopoides virgo
Strepet Tetrax tetrax
Hubara Chlamydotis undulata
Drop Otis tarda
Ostrygojad Haematopus ostralegus
Szczudłak Himantopus himantopus
Szablodziób Recurvirostra avosetta
Kulon Burhinus oedicnemus
Żwirowiec łąkowy Glareola pratincola
Żwirowiec stepowy Glareola nordmanni
Sieweczka rzeczna Charadrius dubius
Sieweczka obrożna Charadrius hiaticula
Sieweczka morska Charadrius alexandrinus
Sieweczka mongolska Charadrius mongolus
Sieweczka pustynna Charadrius leschenaultii
Mornel Charadrius morinellus
Siewka złota Pluvialis apricaria
Siewnica Pluvialis squatarola
Czajka towarzyska Chettusia gregaria
Czajka stepowa Chettusia leucura
Czajka Vanellus vanellus
Biegus rdzawy Calidris canutus
Piaskowiec Calidris alba
Biegus malutki Calidris minuta
Biegus mały Calidris temminckii
Biegus długoskrzydły Calidris bairdii
Biegus arktyczny Calidris melanotos
Biegus krzywodzioby Calidris ferruginea
Biegus morski Calidris maritima
Biegus zmienny Calidris alpina
Biegus płaskodzioby Limicola falcinellus
Biegus płowy Tryngites subruficollis
Batalion Philomachus pugnax
Bekasik Lymnocryptes minimus
Kszyk Gallinago gallinago
Dubelt Gallinago media
Rycyk Limosa limosa
Szlamik Limosa lapponica
Kulik mniejszy Numenius phaeopus
Kulik cienkodzioby Numenius tenuirostris
Kulik wielki Numenius arquata
Brodziec śniady Tringa erythropus
Krwawodziób Tringa totanus
Brodziec pławny Tringa stagnatilis
Kwokacz Tringa nebularia
Brodziec piegowaty Tringa melanoleuca
Brodziec żółtonogi Tringa flavipes
Samotnik Tringa ochropus
Łęczak Tringa glareola
Terekia Xenus cinereus
Brodziec piskliwy Actitis hypoleucos
Kamusznik Arenaria interpres
Platkonóg szydłodzioby Phalaropus lobatus
Płatkonóg płaskodzioby Phalaropus fulicarius
Wydrzyk tęposterny Stercorarius pomarinus
Wydrzyk ostrosterny Stercorarius parasiticus
Wydrzyk długosterny Stercorarius longicaudus
Wydrzyk wielki Catharacta squa
Orlica Larus ichthyaetus
Mewa czarnogłowa Larus melanocephalus
Mewa mała Larus minutus
Mewa obrożna Larus sabini
Śmieszka Larus ridibundus
Mewa cienkodzioba Larus genei
Mewa delawarska Larus delawarensis
Mewa pospolita Larus canus
Mewa żółtonoga Larus fusus
Mewa srebrzysta Larus aeruginosus
Mewa białogłowa Larus cachinnans
Mewa polarna Larus glaucoides
Mewa blada Larus hyperboreus
Mewa siodłata Larus marinus
Mewa różowa Rhodostethia rosea
Mewa trójpalczasta Rissa tridactyla
Mewa modrodzioba Pagophila eburnea
Rybitwa krótkodzioba Gelochelidon nilotica
Rybitwa wielkodzioba Sterna caspia
Rybitwa czubata Sterna sandvicensis
Rybitwa różowa Sterna dougallii
Rybitwa rzeczna Sterna hirundo
Rybitwa popielata Sterna paradisaea
Rybitwa białoczelna Sterna albifrons
Rybitwa białowąsa Chlidonias hybridus
Rybitwa czarna Chlidonias niger
Rybitwa białoskrzydła Chlidonias leucopterus
Nurzyk Uria aalge
Nurzyk polarny Uria lomvia
Alka Alca torda
Nurnik Cepphus grylle
Alczyk Alle alle
Maskonur Fratercula arctica
Pustynnik Syrrhaptes paradoxus
Siniak Columba oenas
Sierpówka Streptopelia decaocto
Turkawka Streptopelia turtur
Kukułka Cuculus canorus
Lelek kozodój Caprimulgus europaeus
Płomykówka Tyto alba
Syczek Otus scops
Puchacz Bubo bubo
Sowa śnieżna Nyctea scandiaca
Sowa jarzębata Surnia ulula
Sóweczka Glaucidium passerinum
Pójdźka Athene noctua
Puszczyk Strix aluco
Puszczyk uralski Strix uralensis
Puszczyk mszarny Strix nebulosa
Uszatka Asio otus
Sowa błotna Asio flammeus
Włochatka Aegolius funereus
Jerzyk Apus apus
Zimorodek Alcedo atthis
Rybaczek srokaty Ceryle rudis
Żołna Merops apiaster
Kraska Coracias garrulus
Dudek Upupa epops
Krętogłów Jynx torquilla
Dzięcioł zielonosiwy Picus canus
Dzięcioł zielony Picus viridis
Dzięcioł czarny Dryocopus martius
Dzięcioł duży Dendrocopos major
Dzięcioł białoszyi Dendrocopos syriacus
Dzięcioł średni Dendrocopos medius
Dzięcioł białogrzbiety Dendrocopos leucotos
Dzięciołek Dendrocopos minor
Dzięcioł trójpalczasty Picoides tridactylus
Kalandra szara Melanocorypha calandra
Kalandra białoskrzydła Melanocorypha leucoptera
Kalandra czarna Melanocorypha yeltoniensis
Skowrończyk krótkopalcowy Carandrella brachydactyla
Dzierlatka Galerida cristata
Skowronek Alauda arvensis
Lerka Lullula arborea
Górniczek Eremophila alpestris
Brzegówka Riparia riparia
Dymówka Hirundo rustica
Jaskółka rudawa Hirundo daurica
Oknówka Delichon urbica
Świergotek szponiasty Anthus richardi
Świergotek polny Anthus campestris
Świergotek tajgowy Anthus hodgsoni
Świergotek drzewny Anthus trivialis
Świergotek tundrowy Anthus gustavi
Świergotek łąkowy Anthus pratensis
Świergotek rdzawogardłowy Anthus cervinus
Siwerniak Anthus spinoletta
Świergotek nadmorski Anthus petrosus
Pliszka żółta Motacilla flava
Pliszka cytrynowa Motacilla citreola
Pliszka górska Motacilla cinerea
Pliszka siwa Motacilla alba
Jemiołuszka Bombycilla garrulus
Pluszcz Cinclus cinclus
Strzyżyk Troglodytes troglodytes
Pokrzywnica Prunella modularis
Płochacz syberyjski Prunella montanella
Płochacz halny Prunella collaris
Rudzik Erithacus rubecula
Słowik szary Luscinia luscinia
Słowik rdzawy Luscinia megarhynchos
Podróżniczek Luscinia svecica
Kopciuszek Phoenicurus ochruros
Pleszka Phoenicurus phoenicurus
Pokląskwa Saxicola rubetra
Kląskawka Saxicola torquata
Białorzytka płowa Oenanthe isabellina
Białorzytka Oenanthe oenanthe
Białorzytka rdzawa Oenanthe hispanica
Nagórnik Monticola saxatilis
Drozd pstry Zoothera dauma
Drozd ciemny Zoothera sibirica
Drozd obrożny Turdus torquatus
Kos Turdus merula
Drozd oliwkowy Turdus obscurus
Drozd rdzawy Turdus naumanni
Drozd różnogardły Turdus ruficollis
Kwiczoł Turdus pilaris
Śpiewak Turdus philomelos
Droździk Turdus iliacus
Paszkot Turdus viscivorus
Wierzbówka Cettia cetti
Świerszczak melodyjny Locustella certhiola
Świerszczak Locustella naevia
Strumieniówka Locustella fluviatilis
Brzęczka Locustella luscinioides
Tamaryszka Acrocephalus melanopogon
Wodniczka Acrocephalus paludicola
Rokitniczka Acrocephalus schoenobaenus
Zaroślówka Acrocephalus dumetorum
Łozówka Acrocephalus palustris
Trzcinniczek Acrocephalus scirpaceus
Trzciniak Acrocephalus arundinaceus
Zaganiacz Hippolais icterina
Zaganiacz szczebiotliwy Hippolais polyglota
Pokrzewka wasata Sylvia cantillans
Jarzębatka Sylvia nisoria
Piegża Sylvia curruca
Cierniowka Sylvia communis
Gajówka Sylvia borin
Kapturka Sylvia atricapilla
Wójcik Phylloscopus trochiloides
Świstunka północna Phylloscopus borealis
Świstunka złotawa Phyloscopus proregulus
Świstunka żółtawa Phylloscopus inornatus
Świstunka grubodzioba Phylloscopus schwarzi
Świstunka brunatna Phylloscopus fuscatus
Świstunka górska Phylloscopus bonelli
Świstunka Phylloscopus sibilatrix
Pierwiosnek Phylloscopus collybita
Piecuszek Phylloscopus trochilus
Mysikrólik Regulus regulus
Zniczek Regulus ignicapillus
Muchołówka szara Muscicapa striata
Muchołówka mała Ficedula parva
Muchołówka białoszyja Ficedula albicollis
Muchołówka żałobna Ficedula hypoleuca
Wąsatka Panurus biarmicus
Raniuszek Aegithalos caudatus
Sikora uboga Parus palustris
Czarnogłówka Parus montanus
Czubatka Parus cristatus
Sosnówka Parus ater
Modraszka Parus caeruleus
Sikora lazurowa Parus cyanus
Bogatka Parus major
Kowalik Sitta europaea
Pomurnik Tichodroma muraria
Pełzacz leśny Certhia familiaris
Pełzacz ogrodowy Certhia brachydactyla
Remiz Remiz pendulinus
Wilga Oriolus oriolus
Dzierzba pustynna Lanius isabellinus
Gąsiorek Lanius collurio
Dzierzba czarnoczelna Lanius minor
Srokosz Lanius excubitor
Dzierzba rudogłowa Lanius senator
Sójka Garrulus glandarius
Sójka syberyjska Perisoreus infaustus
Sroka Pica pica - w okresie od 15 marca do 30 czerwca
Orzechówka Nucifraga caryocatactes
Wieszczek Pyrrocorax graculus
Kawka Corvus monedula
Gawron Corvus frugilegus - w okresie od 15 marca do 30 czerwca
Wrona Corvus corone - w okresie od 15 marca do 30 czerwca
Kruk Corvus corax
Szpak Sturnus vulgaris
Pasterz Sturnus roseus
Wróbel Passer domesticus
Mazurek Passer montanus
Wróbel skalny Petronia petronia
Śnieżka Montifriingilla nivalis
Zięba Fringilla coelebs
Jer Fringilla montifringilla
Kulczyk Serinus serinus
Osetnik Serinus citrinella
Dzwoniec Carduelis chloris
Szczygieł Carduelis carduelis
Czyż Carduelis spinus
Makolągwa Carduelis cannabina
Rzepołuch Carduelis flavirostrris
Czeczotka Carduelis flammea
Czeczotka tundrowa Carduelis hornemanni
Krzyżodziób modrzewiowy Loxia leucoptera
Krzyżodziób świerkowy Loxia curvirostra
Krzyżodziób sosnowy Loxia pytyopsittacus
Dziwonia Carpodacus erythrinus
Łuskowiec Pinicola enucleator
Gil Pyrrhula pyrrhula
Grubodziób Coccothraustes coccothraustes
Junko Junco hyemalis
Poświerka Calcarius lapponicus
Śnieguła Plectophenax nivalis
Trznadel Emberiza citrinella
Cierlik Emberiza cirlus
Głuszek Emberiza cia
Ortolan Emberiza hortulana
Trznadel modrogłowy Emberiza caesia
Trznadel czubaty Emberiza rustica
Trznadelek Emberiza pusilla
Trznadel złotawy Emberiza aureola
Potrzos Emberiza schoeniclus
Trznadel czarnogłowy Emberiza melanocephala
Potrzeszcz Miliaria calandra
Łuszczyk indygo Passerina cyanea

TMB
03-12-2009, 14:34
czyli wszystkie gatunki....

moze kulona?

To, zeby wejsc do strefy i fotografowac ptaki w strefie trzeba miec pozwolenie, ale na obserwacje gniazda bociana białego? :)

fIlek
03-12-2009, 14:40
czyli wszystkie gatunki....

moze kulona?

To, zeby wejsc do strefy i fotografowac ptaki w strefie trzeba miec pozwolenie, ale na obserwacje gniazda bociana białego? :)

Nie wiem jak to wygląda czysto prawnie, ale zakładam, że sąd mając listę gatunków chronionych i odpowiednią argumentację organu oskarżającego mógłby dowalić praktycznie za każdą taką akcję.

TMB
03-12-2009, 14:43
To połowa fotografów przyrody powinna byc juz skazana...zawsze fotograf sfotografował element gniazda!

Ale czy to nie jest niszczenie sobie autorytetu(nie mowie tu o mnie!!!), ze ktos wysle do konserwatora prosbe o wydanie pozwolenia na obserwacje i fotografowanie bogatki przy gniezdzie:)?

fIlek
03-12-2009, 14:45
To połowa fotografów przyrody powinna byc juz skazana...zawsze sfotografowała element gniazda!

Ale czy to nie jest niszczenie sobie autorytetu(nie mowie tu o mnie!!!), ze ktos wysle do konserwatora prosbe o wydanie pozwolenia na obserwacje i fotografowanie bogatki przy gniezdzie:)?

Wiesz, w najgorszym wypadku konserwator odpowie, że nie ma ograniczeń. Myślę, że to dorosłe podejście do tematu i jeśli już to raczej podniesie autorytet takiego fotografa (inna rzecz, że dla mnie takie zdjęcia mają sens w przypadku badań naukowych, a nie chęci realizacji artystycznej).

Lampirys
07-05-2010, 11:43
Spokój zapewnia ptakom ustawa o ochronie przyrody. W jej artykule 27b w stosunku do rodzimych dziko występujących zwierząt objętych ochroną gatunkową (dotyczy to zatem wszystkich gatunków ptaków prócz gołębia miejskiego) zabrania się płoszenia, niepokojenia, fotografowania, filmowania, obserwacji z odległości powodującej zaniepokojenie zwierząt w okresie rozrodu i wychowu młodych. Żeby fotografować ptaki w pobliżu gniazda i w miejscach stałego ich przebywania trzeba mieć specjalne zezwolenie wojewody, więc ptaki można fotografować bez zezwolenia tylko w miejscach określonych w przepisach o ochronie przyrody jako tereny zabudowane i miejsca ogólnodostępne, czyli przy drogach, szlakach oraz wyznaczonych miejscach postoju i wypoczynku.

TMB
07-05-2010, 12:54
i co z tego :?: napisałeś martwy przepis i cieszysz się :?: a przegiąłeś jak napisałes o fotografowaniu z drogi :mrgreen:
ale moze nalezysz do tych ludzi co sądzą, ze fotograf przyrody wyjmuje tube 3000mm i strzela z drogi...
Pozdrawiam

Rafcz
07-05-2010, 15:13
i co z tego :?: napisałeś martwy przepis i cieszysz się :?:

A czemu się go czepiasz? Jak dla mnie chciał Ci pomóc i napisał co wiedział a czemu zakładasz, że chce sie z Ciebie ponabijać? A kiedyś rozmawiając ze znajomym lesniczym (ogólnie o fotografowaniu zwierząt) okazało się,że to nie do końca taki martwy przepis... Nie życze ci abys trafił na jakiegoś gorliwego leśniczego lub strażnika leśnego bo możesz sie zdziwić.

Pozdrawiam

jchyra
20-11-2010, 02:09
No był również przypadki, że ikony fotografii czy kinematografii przyrodniczej poprzez takie ingerencje w gniazda czyniły ogromne szkody. Z tego co pamiętam Jarek Chyra pisał kiedyś o tym, jak to Puchalski przyczynił się do emigracji ostatniego przedstawiciela w Polsce jakiegoś pierzastego gatunku. Ja myślę, że niepokojenie w gniazdach wszystkich ptaków chronionych może być ścigane.

To było bardzo, bardzo dawno temu. O ochronie przyrody prawie się nie mówiło. A fotografów plątających się po polach i lasach było kilku. Reszta fotografowała krajobraz. Presja była znikoma. Dzisiaj każdego dnia w Puszczy Białowieskiej jest kilku-kilkunastu szaleńców z cyfrówkami a na długie weekendy najdziksze zakątki Bagien Biebrzańskich i podlaskich puszcz zamieniają się w deptak dla foto-miłośników-dzikiej-natury. Niedługo więcej lęgów będzie przepadać z powodu miłośników przyrody niż z przyczyn naturalnych. Każdego dnia można obserwować jak uczą się na żywym organizmie. Kilkanaście lat temu mogłem zawłaszczać sobie wszystko co było poza turystycznym szlakiem. Przez kilka dni wędrówek po Biebrzańskich Bagnach nie spotykało się żywej duszy. Każdy kwiatek, pisklak, ssak był mój. Wszystko można było "zapakować" bezkarnie do aparatu. Młody puszczyk, kilkudniowy łoszak, cokolwiek. Z czasem rzesza niedzielnych turystów zaczęła płynąć wyznaczonymi drogami i kładkami. Przyszła moda na przyrodę. Powstał Park Narodowy. Dzisiaj mam wrażenie, że więcej młodzieży biega po krzakach niż chodzi szlakami. A w Puszczy Białowieskiej jeszcze 10 lat temu przy żubrach było spokojnie i cicho - nigdy nie spotkałem fotografa. Teraz żubry są popularne jak celebryci, ich opiekunowie mają trudności z dokarmianiem, liczeniem i doglądaniem stada bo miłośnicy przyrody nieustannie tropią i płoszą te dzikie krowy. Ciekawi mnie jak przebiegać będzie ta tendencja i masowa miłość do przyrody.